effici?nte
home info publicaties zoeken




Efficiëntie

is vaak de meest efficiënte manier

om iets zinledig te maken.




Toelichting


Hier kan een gans boek over geschreven worden (en zowel over efficiëntie als over zin en zijn, zijn ganse boeken geschreven).
Met efficiëntie is er in wezen niets mis. Efficiëntie betekent (Van Daele): "doelmatigheid". Tot daar alles in orde, maar wat is (het) doel?
Een voorbeeld:
Het doel van een commerciële TV-zender is winst maken. Ik zeg dan ook: "een commerciële zender zendt programma's uit tussen de reclames door".

De TV-programma's hebben niets met het doel (winst maken) te maken (integendeel, het zijn pure onkosten), ze vormen wel het middel om het doel te realiseren. De Heilige Kijkcijfers zijn in eerste instantie, hebben tot doel, de prijs te bepalen van de échte uitzendingen, de reclames, en hebben slechts in bijkomende instantie iets met de tussendoors, de programma's, te maken. Tot daar is er voor wat mij betreft geen probleem.
Het probleem begint pas wannneer een vals, zeg maar ronduit leugenachtig, imago aangemeten wordt. Bij een commerciële TV-zender kan dat bijvoorbeeld het imago van familiezender zijn; een verzekeringsmaatschappij schept de illusie dat zij er is om mensen en goederen te verzekeren, en zo meer.



Bij efficiëntie is het best de vraag te stellen: "waartoe dient het?". Het antwoord is heel vaak: "het dient niet; het heeft met dienen, dienstbaar zijn, niets te maken". Nagenoeg gans onze westerse "economie" dient niet.
Ver doorgedreven efficiëntie werkt bovendien contra-productief : ziekteverzuim, stress, ongemotiveerdheid, en zo meer. Wanneer het woord "efficiëntie" valt, is dit nagenoeg altijd een eufemisme, zeg maar leugen, voor meer winst maken. Wanneer allen op winst gefocust wordt, dan komt de mens als mens niet meer aan zijn/haar trekken, dit met alle gevolgen vandien.

Wanneer de efficiëntie - doelmatigheid - verhoogd wordt, wordt het commerciële aspect nog meer uitgediept. Daar het doel echter niets met zijn (mens-zijn), maar alles met hebben (geld hebben, winst maken) te maken heeft, kan de zin alleen in hebben (bezitten, ego-gerichtheid, egoïsme) liggen. Maar bestaat er daar wel iets als zin?
Zin hebben, met de nadruk op hebben, bestaat volgens mij gewoonweg niet. Alleen zinvol zijn, wat met zijn te maken heeft, bestaat. Door hardnekkig op bezitsdrang door te bomen, dit onder het mom van "efficiëntie", wordt de zin als het ware eruit gezogen, tot het geheel zin-ledig wordt.

Iets anders is wanneer zijn en hebben, of anders uitgedrukt: het hart en het hoofd, op één lijn komen te staan. Dan liggen zin en efficiëntie wel op één lijn; maar dan komt efficiëntie in functie van zijn, en niet in functie van bezitsdrang, en dan worden ook geen leugens meer verteld of gesuggeerd in de zin van "een verzekeringsmaatschappij dient om mensen en goederen te verzekeren".



Printvriendelijk