Een spoedcursus spiritualiteit
home info publicaties zoeken

 

Een spoedcursus spiritualiteit

Een spoedcursus?

Een spirituele benadering voor niet spirituelen. Daar begin je niet zomaar aan.
Eventjes een spoedcursus "spiritualiteit, wijsheid en inzicht"? Dit gaat niet. Zo een cursus bestaat niet. Net zoals je een opleiding tot arts niet kan reduceren tot een spoedcursus van een week, kan je wijsheid en inzicht niet samenpersen tot een spoedcursus.

Het is triest gesteld met onze wijsheid, dit ondanks het onder-wijs. Om het in onderwijstermen te zeggen: als we mild zijn krijgt onderwijs voor wijsheid 4 op 10. Ontegensprekelijk gebuisd. "Als we mild zijn ..." We? Ik ben lang niet de enige die het zo ziet.

Misschien toch even een mini-spoedcursus:
De wereld is in zekere zin verdeeld in Oost en West. Elk heeft zijn waarden, waaronder één hoofdwaarde. De hoofdwaarde van het Westen is liefde. Daar is echter niet zoveel van te zien. Verder meer hierover. De hoofdwaarde in het Oosten is inzicht, "kennis van het hart", gnosis of hoe je het ook noemt.
Beiden - inzicht en liefde - staan niet zomaar los van elkaar. De Boeddha zei "ware liefde wordt geboren vanuit inzicht". (1)
In het Oosten kent men mededogen, wat eigenlijk een combinatie is van inzicht en liefde. In het Westen bestaat mededogen nauwelijks, aangezien ons inzicht op een zeer laag pitje staat. Er is wel iets anders, met name medelijden. Op de keper beschouwd lost dit heel weinig op.

Wij, in het Westen, kiezen niet voor inzicht. Is er iets mis met inzicht? Mis niet, maar het staat machthebbers in de weg. Julius Caesar zei het reeds "verdeel en heers". Sinds Julius Caesar is er al altijd geregeerd via macht, vaak een combinatie van wereldlijke en godsdienstige macht.
Wat met de tweede pijler, liefde? Ook al een vervelende kwestie voor machthebbers. Daar hebben ze iets op gevonden, met name onderdanigheid. Onderdanigheid? Klink niet zo best. We noemen het naastenliefde. Fundamenteel is er niets mis met naastenliefde, maar in combinatie met macht wordt het heel vaak onderdanigheid.
Tot zo ver deze microcursus "de twee pijlers van ons Zijn".

Leve het denken?

Na een microcursus rond wijsheid is het tijd voor een volgende microcursus, ditmaal rond denken.

Leve het denken?
Is er iets mis met het denken? Ja en nee. Het leidt in alle geval tot de wereld zoals die is. Is er iets mis met de wereld?

Jezus heeft gezegd: 
Wie de wereld heeft gekend heeft een lijk gevonden 
en wie een lijk heeft gevonden de wereld is hem niet waardig.
 Het evangelie van Thomas * , logion 56 


Typisch voor ons westerlingen is dat we "in ons hoofd leven". Naar onze mening is ons hoofd het allerbelangrijkste. En binnen ons hoofd ons brein. Waarom is dit zo, of zou dit zo zijn? Het heeft alles te maken met ons denken, waarrond we een gans paradigma gebouwd hebben. Is er iets mis met het denken? Nee, maar het is wel heel eng. Jezus zei: "Waar Ik ben, daar zal ook mijn dienaar zijn" (Bijbel, Joh 12,26). Doordat we nauwelijks inzicht hebben begrijpen we die Ik niet, en dan ook niet de dienaar. Wie of wat is die Ik? Wat bedoelde Jezus?
Een andere uitspraak van Jezus is

Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven.


We komen terug die Ik tegen. Als er staat "Ik ben de weg", dan is het moeilijk vol te houden dat die ik een persoon is. In alle geval geen persoon met een ego. Een persoon met een ego kan eventueel de weg wijzen, het ego zal er zich super bij voelen, maar verder gaat het niet. Je komt - via het ego - trouwens op een dwaalspoor terecht. Waarom een dwaalspoor? Omdat het ego de weg niet kent.
Er staat echter niet "ik wijs de weg" of "ik ben de wegwijzer", er staat "Ik ben de weg".

Hoe geraken we hieruit? We geraken er niet uit, we draaien in cirkels. Het denken geraakt nooit ergens uit. Wanneer er geen inspiratie komt vanuit een hoger domein, hoger dan het denken, dan kan het niet anders dan cirkels draaien. Waarom is dit zo, of zou dit zo zijn? Omdat de kern van het denken dualiteit is, het zwalpt heen en weer tussen goed en kwaad, tussen zwart en wit, tussen oost en west, en ga zo maar door. Het komt bijvoorbeeld nooit aan bij het goede, want onderweg steekt het kwade de kop op. Waarom? Het goede bestaat niet, kan niet bestaan, voor het denken. Het denken kent geen enkelvoudigheid en eenvoud. Het "DNA van het denken" is dualiteit. Een gevolg hiervan is dat goed niet bestaat, voor het denken wel te verstaan. Is er goed dan kan het niet anders dan dat kwaad de kop opsteekt. Geen goed zonder kwaad, nogmaals voor het denken. Klinkt niet zo fraai. Ditzelfde denken heeft hier iets op gevonden, namelijk het kwade botweg negeren. Tot wat dit kan leiden hebben we onder andere gezien in de pedofilieschandalen. Botweg negeren? Een slimme truc van het denken, maar verschrikkelijk dwaas.

We zijn er nog altijd niet uit wie of wat die Ik is (o.a. in "Ik ben de weg, de ... " en in "waar Ik ben ...").
Het denken komt er nooit uit, nooit. Denken, je komt er nooit uit, nooit. Daar ben je te dwaas voor. Ja denken, je bent slim, slim en dwaas. (Tegenover slim staat dom, tegenover dwaas staat wijs, wijsheid. Zelfs dat weet het onder-wijs niet).
Wanneer we beseffen dat het denken dwaas is, dan kunnen we vooruit. Niet een stap vooruit, maar meteen een sprong vooruit. Wanneer we het domein van het denken verlaten, overstijgen is een veel beter woord, dan ligt de weg open, onder andere om in te zien wie of wat die Ik is in beide uitspraken.

Wie of wat die Ik is kan je niet uitdrukken, want uitdrukken is verbonden met denken en dan ook met dualiteit. Maar het is niet omdat we niet in staat zijn om in woorden uit te drukken wat liefde is dat liefde daarom niet zou bestaan.
Wie of wat dit Ik is, dat laten we open. Iets openlaten? Daar heeft het ego een hekel aan. Terloops: in de kerk worden huwelijken gesloten. Ik zeg: "een huwelijk sluiten doe je bij de scheiding". Ja denken - verbonden met het ego - iets open laten is jouw ding niet.

Wie of wat Ik is laten we open. Wie is die dienaar? ("Waar Ik ben, daar zal ook mijn dienaar zijn") Een mogelijke interpretatie is dat die dienaar het denken - het denken op zich - is, wat dan verbonden is met het ego. Het denken is dienaar, en het is een heel nuttige dienaar. Het ego - verbonden met het denken - wil echter Meester zijn. Dan loopt het mis. Kijk maar naar de wereld: klimaatproblemen, fundamentalisme, superrijken tegenover mensen die sterven van de honger, en zo meer. Al deze problemen vinden hun oorsprong in het ego dat Meester wil zijn, terwijl het daar veel te dwaas voor is. Als dienaar is het denken prima, als Meester loopt het gegarandeerd fout.

Is er iets mis met de wolken? Nee, maar ze verduisteren wel het zonlicht. Zonder wolken geen regen. Zonder regen geen voedsel. Is er iets mis met ons denken? Nee, maar het verduistert wel onze diepe Kern. Zonder denken geraken we nergens in de materiële wereld. En in de spirituele wereld? Zolang ons denken dienaar is, is er helemaal niets mis mee. Maar het denken, onder invloed van het ego, is daar niet tevreden mee. Zonder inzicht echter komen we er nooit toe ons denken aan de leiband te houden.

Om af te sluiten nog dit: wanneer een relatie onder controle is, dan is de scheiding - minstens - vlakbij.



(1) Ik heb deze uitspraak gevonden op een kaart bij Wereldwinkel. De tekst was in het Engels: "true love is born from understanding". Een mogelijke vertaling is "ware liefde wordt geboren vanuit inzicht".


inhoudstabel

Een spoedcursus spiritualiteit
         Een spoedcursus?
         Leve het denken?


top



Printvriendelijk