De kerk, een ruimte
home info publicaties zoeken

 

De kerk, een ruimte

Jezus zei:

"Breek deze tempel maar af, en ik zal hem in drie dagen weer opbouwen." (Bijbel, Joh 2,19)

Als Jood kende Jezus de tempel. Het Christendom echter kent geen tempels, maar kerken. In Christelijke taalgebruik omgezet (1) wordt dit:

"Breek deze kerk maar af, en ik zal haar in drie dagen weer opbouwen."


De kerk - alsook de tempel - is een plaats voor religie *. De kerk is geen religie, het is een plaats, een gebouw, een ruimte. Een ruimte, ze biedt letterlijk ruimte. Deze letterlijke ruimte, kerkruimte, is er nodig, is van praktisch nut, om zijn kerkbezoekers open te stellen voor religie.
Open stellen voor, ruimte bieden voor. Hiermee komen we in de hogere betekenis van het woord "ruimte". We maken de overstap van de fysieke ruimte naar de geestelijke ruimte.
Ruimte is dus én fysiek, én geestelijk (2).

Ook een Kerk - o.a. de Rooms-Katholieke Kerk - is een instituut die ruimte biedt voor geestelijk leven. Biedt ze geen ruimte, maar engheid en bekrompenheid, dan is ze niet nuttig. De Franse bisschop Gaillot zei:

Een kerk die niet dient, dient tot niets!


Zowel het kerkgebouw als de kerkstructuur hebben een taak, maar dit alleen wanneer ze ruimte bieden: fysieke ruimte, psychische ruimte, geestelijke ruimte, kortweg ruimte.

Een doordenkertje: ruimte is niet iets wat er is, iets wat je kunt vastpakken, maar het iets "wat er niet is". De Chinese wijsgeer Lao Tse schrijft in de "Tao Te Ching" * (nr. 11) :

Klei wordt gekneed om een kom te vormen,
doch de leegte van de kom bepaalt haar bruikbaarheid. ...
Haal daarom voordeel uit wat is,
maar zie het nut van wat niet is.

Zowel het kerkgebouw als de kerkstructuren zijn nuttig "in wat er niet is", dan bieden ze ruimte.

Ruimte. Even overstappen op iets anders, blijde verwachting. Wat gebeurd er? Er wordt ruimte gemaakt voor het verwachte kind. Enerzijds fysieke ruimte (een wieg, een kinderkamer, ...), de structuur van het huis wordt enigszins aangepast. Anderzijds psychische ruimte: het kind wordt verwacht. Ook hier is ruimte én fysiek én psychisch.
Eens het kind geboren is worden bepaalde gewoontes aangepast. De baby staat centraal, de fysieke omkadering - zoals de wieg - is van praktisch nut. De baby heeft in de eerste plaats liefde, moederliefde, nodig; het heeft ruimte nodig.

Fysieke ruimte zoals een kerkruimte, gewoontes zoals kerkstructuren, beiden kunnen van praktisch nut zijn, maar de ruimte voor geestelijk leven moet centraal blijven staan.

Ruimte. Ruimte om te kiezen, ruimte om voor het leven te kiezen. Je kunt niet voor het leven kiezen als je niet kan kiezen, als er geen ruimte is.

Ik neem heden de hemel en de aarde tegen u tot getuigen; het leven en de dood stel ik u voor, de zegen en de vloek; kies dan het leven, opdat gij leeft, gij en uw nageslacht, ... (Bijbel, Deut 30,19)

Kies tussen het leven en de dood. Kies het leven (3)!

Om te kiezen is ruimte nodig. Om te leven is ruimte nodig.
Ruimte. Onze samenleving zit propvol, en snakt naar ruimte. De westerse mens zit propvol, en snakt naar ruimte.
Een kerkgebouw kan ruimte bieden, een Kerk kan ruimte bieden. Wanneer dit zo is, dan hebben beiden werkelijk iets te bieden, met name ruimte voor religie.



(1) Het is allerminst de bedoeling om teksten aan te passen. Wel is het belangrijk om te weten wat bedoeld wordt. Vooral vanuit deze ene zin (Joh 2,19) zien vele Christenen de tempel als "het lichaam van Jezus", terwijl we het kerkgebouw zien als een fysieke (gewijde) ruimte.

(2) Een volgende stap is ruimte te zien als ruimte, en het onderscheid tussen fysiek en geestelijk niet meer te maken. Dit is wel een behoorlijk grote stap.
* Deze stap houdt verband met de éénheid tussen geest en materie *.
* Zie ook én -én , of -of *.

(3) * "Kies het leven" is de titel van een boek van Dorothee Sölle *.
* "Kies het leven, niet de dood" is de eerste van de vijf levenswetten van de mystica Simone Pacot *.



Printvriendelijk