Daar waar het begin is, daar zal het einde zijn : Nieuwjaarsbrief 2005
home info publicaties zoeken

 

Daar waar het begin is,
daar zal het einde zijn.

Nieuwjaarsbrief  2005



Een cyclus loopt ten einde, een nieuwe begint.

De leerlingen vroegen Jezus:
Zeg ons, het einde, hoe zal het zijn?
Jezus zei:
Heb je dan het begin al ontdekt,
zodat je nu ook het einde wilt weten?
Welnu, waar het begin is,
daar zal ook het einde zijn.
Gelukkig hij die staat in het begin,
hij zal het einde kennen
en de dood niet smaken.
(Thomas evangelie * logion 18)

Kerst heeft iets van een nieuw begin, de incarnatie van het Licht in de duisternis (1). Na "de donkere dagen" (2), komt het Licht terug. In zowat alle culturen bestaan er Lichtfeesten.


Een jaar is voorbij...

We sluiten een jaar af. Ieder jaar is een cyclus. Tijdens deze cyclus maken we een reis, een kosmische reis, een reis om de zon (3). Deze cyclus, inclusief de indeling in seizoenen, noemen we "jaar".


... een nieuw jaar begint.

We zijn gestart met een nieuwe kosmische reis. De reis kreeg als naam "2005" mee, niet zo origineel als naam, maar wel uniek. De natuur kent nooit twee identieke exemplaren, laat staan twee identieke jaren.
Bij elke geboorte -of het nu een kind of een jaar is- is er de vraag: wat zal het worden? Wat wordt de nieuwe kosmische reis, die we zonet gestart zijn?
Misschien verwacht je van deze nieuwjaarsbrief nog een antwoord ook. Een antwoord met nieuwjaar, eens iets anders dan de traditionele mooie voornemens.
Mooie voornemens? Die maak je NU. En Eckhart Tolle * en anderen indachtig lijkt mij het antwoord op de vraag : "wat wordt de nieuwe kosmische reis?" te zoeken in de richting van : "leef NU, in de toekomst -het komende jaar- kan je niet leven, want toekomst bestaat alleen in ons denken".
Mooie voornemens lijken mij een goede zaak te zijn (4), maar je moet er wel iets mee doen. En nu ik dit schrijf komt in mij op dat ik wensen en mooie voornemens verleerd heb. Wat met mooie voornemens? Jaren geleden formuleerde ik het als volgt:


Een idealist
is iemand die probeert
enkele van zijn idealen
realistisch uit te werken
(uit "Kernachtig, nr. 1" *)

Een cyclus wordt afgesloten

2005 is een cyclus. Er bestaan nog vele andere cycli, en vaak zijn cycli door elkaar verstrengeld. Momenteel wordt een veel grotere cyclus afgesloten (5).
Ongetwijfeld zal 2005 een rol spelen in het afsluitproces van deze grotere cyclus.
In dit opzicht lijkt het mij belangrijk even dieper in te gaan op het proces "een cyclus afsluiten".


1. De bladeren vallen van de bomen.

Een vraag : hoe kan een boom nieuwe bladeren krijgen, als de oude er nog aanhangen? Dit lijkt mij wel heel moeilijk. Eerst moeten de oude eraf, en ik heb de indruk dat de boom daar niet echt last van heeft. Het hoort gewoon bij de jaarlijkse cyclus.
Waarom hebben wij, in het Westen, toch zoveel last van het afsluiten van een cyclus? De voornaamste redenen hiervoor lijken mij te zijn:
1. wij denken nauwelijks cyclisch, maar hoofdzakelijk rechtlijnig. Hoe moeilijk is het niet geweest om een begrip als recyclage te lanceren? In een rechtlijnig denken wordt een product gemaakt, het wordt gebruikt en daarna wordt het gedumpt.
2. Wij vertalen zowat alles wat we vernemen in termen van goed en kwaad, waarbij het kwade meestal nog taboe is ook. Een cyclus afsluiten zien we als slecht, punt uit.
Het Oosten heeft daar veel minder last van, daar is bijvoorbeeld de God Shiva zowel God van de schepping als van de vernietiging, beiden horen samen.
Het wordt tijd dat we -ook in het Westen- inzien dat ons leven vol zit met cycli, en dat we leren zien dat cycli opkomen en afnemen zoals bij ademhalen zowel uit- als inademen hoort.


2. Terug naar de onschuld

Wat is er aan het begin van de 21ste eeuw, waaronder 2005, allemaal gaande?
Laten we eens stilstaan bij het fragment :

Welnu, waar het begin is,
daar zal ook het einde zijn.

Jezus vroeg "hebt u dan het begin ontdekt?". Nee, dat heb ik nog niet, hoogstens heel even een blik van een begin -niet van hét begin- opgevangen. Begin en de bron heeft iets met onschuld te maken. Bij het afsluiten van een cyclus gaan we terug naar het begin, en dan ook naar de onschuld.

Het lijkt wel dat de wereld tegenwoordig mijlen ver van de onschuld af staat, en dat is ook zo, en toch is het mijn overtuiging dat we in die richting evolueren, weliswaar zonder echt tot de kern van de onschuld door te dringen (dit lijkt mij in de 21ste eeuw nog niet aan de orde).
Hoe gaan we dan naar de onschuld toe? Eén van de processen die hierbij een belangrijke rol speelt is:

En Jezus zeide tot hen: Ziet gij niet al deze dingen?
Voorwaar zeg Ik: Hier zal niet [een] steen op den [anderen] steen
gelaten worden, die niet afgebroken zal worden.
(Mattheus 24:2; en gelijkaardig : Lukas 21:6)

Momenteel gaan zowat alle structuren en alle zekerheden aan het wankelen (6). En daar komt nog flink wat terrorisme en ander geweld bovenop. Wat moeten we hiermee? Een voorbeeld : in Irak is men er niet in geslaagd om aan te tonen dat er massavernietigingswapens waren, en dit om twee redenen. Eén : er waren er geen. Op zich is dit geen reden, in het verleden heeft men ons wel meer om te tuin geleid dan dat. Twee : in deze tijd "komt de laatste steen boven", de waarheid is aan het licht gekomen. De waarheid komt momenteel meer en meer aan het licht, en dit op allerlei fronten. Momenteel drijft de waarheid de leugen -die vaak diep verborgen ligt- naar buiten. Soms lijkt het alsof de beerput geopend wordt, en hoogst waarschijnlijk krijgt 2005 ook wel zijn aandeel hierin.
Terloops: dat een beerput niet in een nieuwjaarsbrief thuishoort (7), dat weet ik ook wel. Dit ter zijde.
De komende jaren wordt -naar mijn inzien- de kloof tussen de onschuld, de bron en het begin (3 zaken die samen horen) enerzijds, en "de beerput" anderzijds, wat gedicht. En aangezien de bron eeuwig en onveranderlijk is kan het niet anders dan dat -o.a. via "de laatste steen komt boven"- de wereld terug naar de bron, de onschuld en het begin evolueert. Dat hierbij zaken naar boven komen die velen liever verborgen houden en liever niet zien, dat zal wel zijn.
Eigenlijk is er een intense strijd tussen Licht en duisternis aan de gang. De huidige duisternis -vooral het torenhoge egoïsme- moet en zal teruggedrongen worden.
Een "probleem" hierbij is dat wij allen licht en duisternis in ons hebben, en dat bijgevolg deze strijd geen ver-van-ons-bed-show is, maar een kwestie waar ieder van ons deel van uitmaakt (8).


3. Aflossing van het oude door het nieuwe

We keren nog even terug naar "de donkere dagen". Een oude cyclus sterft af en een nieuwe begint. Het komt me voor dat het oude licht uitdooft, en dat daaruit nieuw licht ontstaat. Dit is te vergelijken met de mythologie van de phenix die uit zijn eigen as verreist. Met het oude uitdovende licht sterft de oude cyclus af, en met het nieuwe licht dat er -nog in prille vorm- ontstaat, wordt een nieuwe cyclus geboren.
In de geschiedenis is het ook vele malen voorgekomen : een oud regime gaat ten onder, een nieuw wordt geboren. We pikken er één uit, met name de Franse Revolutie. De glorietijd van "de Zonnekoning" Lodewijk XIV was achter de rug. Het licht van het Ancien Régime was gedoofd, met als climax de uitspraak "Après nous le déluge" (9). Ondertussen werden nieuwe ideeën gevormd waaronder de leuze "vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid". Op quatorze juillet 1789 (10) was er aflossing van de wacht, het Ancien Régime viel -hun licht was uitgegaan- en de nieuwe Franse Republiek zag voor het eerst het licht. Het licht van het oude regime doofde, het nieuwe licht kwam op. Ook momenteel dooft het licht van "het oude regime". Of we het nu leuk vinden of niet, we verkeren in een tijd van verval (11). We verkeren in duistere jaren, maar vergeet niet dat deze duistere jaren niet alleen het einde van het oude tijdperk zijn, maar ook het licht waarmee het nieuwe tijdperk ontstaat. Wie spiritueel bezig is, ziet het nieuwe tijdperk ontstaan.
Ik wil nog even vanuit het voorbeeld van de Franse Revolutie terugkeren naar de onschuld. De idee "vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid" is geboren vanuit een zekere onschuld en idealisme (beiden horen samen). Waar staan we nu in deze tijd van racisme, van gigantische tegenstellingen tussen arm en rijk en van torenhoog egoïsme? De onschuld is op sterven na dood. Met het sterven van de onschuld sterft het corresponderende tijdperk (12). Tijd voor nieuw licht, iets nieuws.


Als het buiten stormt, ga dan naar binnen.

We leven in een tijd van verval. En dan? Hoe moeten we hiermee om? Voor wie hierop bij zichzelf geen duidelijk antwoord vindt, wil ik wel enkele tips geven.
Er bestaat een uitspraak:

Buigzaam als riet
sterk als een houthakker
en ... (13)

Wie buigzaam is als riet wordt bewogen door de wind, maar blijft steeds zichzelf.
Wie niet mee evolueert is als een dorre tak, die met de wind niet meegaat en het door de wind dan ook zwaar te verduren krijgt om uiteindelijk af te knakken.
De kunst is om in het eigen centrum te blijven staan (zichzelf te blijven), en laat het dan maar waaien.
Het waaien is in de buitenwereld. Wie in zijn eigen binnenwereld geworteld is, die heeft niet zoveel last van uiterlijke stormen.

Een ander beeld is dit van de schommel. Wie bij een schommel ver van het scharnierpunt af staat, ver van het centrum verwijderd, die maakt heel grote schommelingen mee, wordt hevig heen en weer geslingerd.
Wie dicht bij het scharnierpunt - bij het centrum - staat, die beweegt nauwelijks en heeft dan ook weinig last van uiterlijke stormen van heen en weer geslinger.

Ik wil -indachtig dat ik dit wat vergeten was- toch afsluiten met een wens:
mogen wij allen in ons centrum staan (14).

Nog dit:

In de begintekst stond:

Gelukkig hij die staat in het begin,
hij zal het einde kennen
en de dood niet smaken.

Een niet onbelangrijk zinnetje, met name "en de dood niet smaken" kwam nog niet aan bod.
Dit is spiritueel wel heel hoog gegrepen. Het lijkt mij vast te staan dat de weg ernaar toe via de bron gaat. Wij moeten terugkeren naar het levende water dat uit de bron stroomt. Hieromtrent:

Hij zei:
Meester, velen staan rond de put,
maar er is niemand in de put.
(Thomas evangelie logion 74) (15)

De levende bron is eeuwig en kent - voor zover ik het momenteel zie - zelfs niet iets als "cyclus", laat staan iets als "dood".
De bron is het leven zelf.





Gestart met de tekst: Kerstmis 2004.

(1) Oorspronkelijk was het mijn bedoeling om een kerst- en nieuwjaarsbrief te schrijven, met het kerstgedeelte rond het thema "incarnatie" (incarnatie in het algemeen; de incarnatie van Jezus hier op aarde; orde, zijn, geest en materie). Incarnatie is voor mij een moeilijk punt. Momenteel voel ik dat incarnatie "aan de orde" is. (Aan de orde zijn, heeft ook met incarnatie te maken, zie thema orde *). Maar het was ongetwijfeld te vroeg om nu reeds (anno december 2004) een geordende tekst te brengen, wellicht wordt dit een van mijn belangrijkste werken van 2005.
Kort samengevat: geen kerstbrief, wel een nieuwjaarsbrief.

(2) Een volkse benaming voor de periode voor Kerstdag, de periode voor de winterzonnewende, de kortste dagen van het jaar (in het Noordelijk halfrond).

(3) Een jaar is de periode waarin de aarde één omwenteling om de zon maakt. Ieder jaar maken we dus een kosmische reis om de zon. (En doordat de aardas schuin staat t.o.v. het baanvlak waarin de aarde draait, is het jaar ingedeeld in seizoenen).

(4) Het zou te ver leiden om hierop in te gaan.

(5) Het gaat om een heel grote cyclus. Hoe groot precies, of m.a.w. wat momenteel allemaal afgesloten wordt, hierover bestaan verschillende meningen. Het lijkt mij vrij duidelijk dat minstens de ganse tijd van industrialisatie en het daarop volgende materialisme afgesloten wordt.
Het zou te ver leiden om hierop in te gaan.

(6) Zie ook "Kort & krachtig", nr. 35 *

(7) Het beeld dat we hebben van een nieuwjaarsbrief is er een dat thuishoort in de tweedeling van goed en kwaad. In een nieuwjaarsbrief hoort alleen het goede thuis. (Het thema goed en kwaad kwam reeds hoger aan bod).
Goed en kwaad? Dualiteit? Een keuze, maar zeker niet de mijne.

(8) Zie ook "De inweg", nr. 35 *

(9) Na ons het verval (letterlijk: de zondvloed). Een uitspraak van de vrouw van Lodewijk XVI.
Terloops: de timing "après" was wel wat misrekend. Naar mijn weten werd zij, en in alle geval haar man, onthoofd. Eens een vervalperiode aan het rollen, kan alles zeer snel gaan. Zo is de Berlijnse Muur ook veel sneller gevallen (1989) dan zowat alle waarnemers verwacht hadden.

(10) 14 juli 1789, vandaar de Franse nationale feestdag "quatorze juillet".

(11) Voor wie het echt niet wil zien, er bestaat een trucje. Zie "De inweg", nr. 45 *

(12) De onschuld raakt in een vervalperiode meer en meer zoek. Naar ik vermoed kan de onschuld sterven, maar als het zover is sterft er ook heel wat mee, en dit betekent het definitieve einde van de betrokken cyclus.

(13) De volledige tekst weet ik niet meer en heb ik ook nog niet terug gevonden. Ook de auteur is mij niet bekend. Hiervoor excuses.

(14) Zie het gedicht : "Wanneer we thuis zijn, in ons eigen centrum" *

(15) Voor toelichting zie het boek "Jezus Mysticus: naar het herontdekte Tomas-evangelie" van Ferdinand Cuvelier *. Zie ook Gnostische evangeliën *
Het doet me ook denken aan de tekst
      ZIJN,
      meer moet dat niet zijn  
      (De inweg, nr. 34 *)
waar ik het vorige nieuwjaar rond gewerkt heb.
Toen ook al ben ik vanuit dit gezegde bezig geweest met incarnatie. Voorlopig heb ik er nog geen zinnig antwoord op (geen kerstbrief wel een nieuwjaarsbrief, en hiermee is de cirkel rond).

top



Printvriendelijk