Zon- en maanreligies
home info publicaties zoeken

 

Zon- en maanreligies

De zon en de maan

Er bestaan nogal wat diverse religies, elk met hun eigen accenten. Soms komt de vraag op: hoe krijgen we hierin enig inzicht?
Een mogelijke indeling in de religies is deze in zon- en maanreligies. Deze indeling is vrij onbekend, nochtans kan ze heel wat inzicht bijbrengen.

De zon stuurt licht en warmte naar de aarde, een zegen voor de mens, zonder was er geen mensheid.
's Nachts zien we de zon niet, maar meestel wel de maan. 's Nachts verlicht de maan de aarde, het lijkt alsof de maan licht uitstraalt. We weten echter allemaal dat dit niet zo is, de maan weerkaatst het zonlicht maar stuurt zelf geen licht uit.
Vanuit dit beeld zijn de begrippen zonreligie en maanreligie ontstaan.

Een zonreligie is een religie waarbij de mens rechtstreeks het licht en de energie ontvangt van "de Zon" (God, de Ene, of hoe je Haar-Hem-Het ook noemt).
Bij een maanreligie ontvangt de mens nauwelijks oorspronkelijk licht of oorspronkelijke energie. Het beeld van de spiegel - zoals de maan het zonlicht weerspiegelt - is ook niet correct. Het gaat om "een selectieve spiegel", een beetje te vergelijken met iemand waarvan gezegd wordt dat hij of zij selectief doof is. Er zit een instantie tussen die bepaalt wat wel en wat niet gespiegeld wordt. Ik noem het "de tusseninstantie", een instantie die tussen God en de gelovige in staat.

Voorbeelden van maanreligies zijn het "traditionele" * Christendom en de Islam *. Voorbeelden van zonreligies zijn het Boeddhisme *, het Hindoeïsme *, het gnostische * en het esoterische * Christendom, het Taoïsme *.
Let wel dat zowel een zonreligie als een maanreligie in zijn zuivere vorm zelden voorkomt.

Een voorbeeld is mystiek in een maanreligie. Mystiek op zich is heel duidelijk zonreligie. En toch heeft elke religie, ook maanreligies, hun eigen mystiek. Meestal staan beiden, de maanreligie enerzijds en de hierbijhorende mystiek anderzijds, op gespannen voet met elkaar. Een voorbeeld hiervan is het Soefisme, de mystiek bij de Islam. De Taliban (Islamitisch) beschouwt het Soefisme (Islamitische mystiek) als vijand.

De dubbelstructuur van de mens

De wederkomst van de Christus

2000 jaar geleden liep Jezus rond op deze aarde. Zijn wederkomst werd aangekondigd. Eeuwenlang werd aangenomen dat er terug iemand, een persoon, op aarde zou verschijnen, mogelijks rond 2012 *. Dit is niet zo.

Valse profeten zullen er wel zijn, waaronder een valse Maitreya (1) .

Christus is terug op aarde, maar dan niet uiterlijk, maar binnen in ieder van ons als Goddelijke Vonk, het Christuskind in ons, de Boeddhanatuur, of hoe je het ook noemt.

Wij dragen de Goddelijke Vonk in ons.

Incarnatie.
Het Goddelijke vuur, 
De Goddelijke vonk, 
daalt neer 
in het water 
van de moederschoot.  *


Totaal nieuw is dit niet, dit is al altijd zo geweest, maar de doorsnee mens bezat nog onvoldoende individueel bewustzijn (2) om het Goddelijke diep in zichzelf te kunnen ervaren. In gnostische en mystieke kringen is de mens zich hier al altijd diep van bewust geweest.
Nieuw is de schaal waarop deze Goddelijke Vonk ontwaakt. Vroeger ging het om enkelingen, kleine of middelgrote groepen, waaronder de Katharen. Vandaag is de mens zo ver geëvolueerd dat de tijd er rijp voor is om tot de grote meerderheid van de mensheid door te dringen. Vandaag is de tijd rijp voor deze vorm van wederkomst van de Christus, niet als persoon, maar als een energie diep in ons. De Christus wordt geboren in ieder van ons.

Dubbelstructuur

Diep in ons leeft God, dit via de Goddelijke Vonk, de mens draagt het Goddelijke in zich.

Je kunt het ook andersom zien: Het Goddelijke draagt ons als persoon in zich. Meister Eckhart * zei: "De ziel zit niet in het lichaam, het lichaam zit in de ziel".

Er is echter niet alleen deze Goddelijke Vonk, de mens heeft ook schaduwkanten (3) in zich zoals hebzucht, begeerte, haat en dergelijke meer.

Via het Goddelijke in ons kunnen we deze krachten overwinnen. Let wel, ook dit behoort tot het Goddelijke Plan.

Heel belangrijk is uiteraard hoe wij als mens met beiden - het Goddelijke in ons en onze schaduwkanten - omgaan. Dit kan gaan van het compleet onbewust zijn dat wij een Goddelijke Vonk in ons dragen, al over het ene tegenover het andere, tot "het lichaam is de tempel van de ziel".

Onze schaduwzijde is nauw verbonden met ons ego. Let wel dat ons ego er nodig is om onze individualiteit te kunnen opbouwen.
Het Goddelijke in ons en ons ego zijn twee behoorlijk verschillende werelden.

Het zou te ver leiden om hier diep op in te gaan. Alleen wat in deze context belangrijk is wordt aangeraakt.

Wij mensen beschikken over een eigen ik, het ik als individu. De mens beschikt over elementen die tot dit ik behoren, waaronder het eigen lichaam inclusief onze hersenen. Via onze hersenen kunnen we de materiële wereld rondom ons verkennen en ermee omgaan. Dit is nauw verbonden met ons (lagere) denken *. De ganse materiële wereld is eindig, inclusief ons lichaam, en dit zowel in tijd als in ruimte. Wat eindig is hoort bij eindig. Hier is "de taal van het hoofd" van toepassing.
De Goddelijke Vonk in ons hoort tot het oneindige, en dit is totaal anders. Hier is "de taal van het hart" van toepassing.

Uiteraard gaat het niet om het fysieke hart, maar de kern van ons Zijn, nauw verbonden met de Goddelijke Vonk in ons.

Merk hierbij op:

Oneindig 
  is oneindig veel groter 
  dan eindig  *


Wat vooruitlopend op wat nog komt: een maanreligie werkt via de taal van het hoofd, een zonreligie communiceert via de taal van het hart.

Maanreligies

De Rooms-Katholieke Kerk

Bekijken we even de in het Westen meest gekende maanreligie, met name de RKK (4) . Het Vaticaan, met aan het hoofd de paus, bepaalt de doctrine, zeg maar "het ware geloof". Het Vaticaan, en zij alleen, hebben de Waarheid in pacht, dit is toch hun overtuiging. En de gewone gelovige moet, is verplicht, hieraan trouw te zweren, dit via formuleringen zoals "ik geloof in de ene Heilige Katholieke Kerk (5) ".
Dit is eeuwen zo geweest. Vandaag is het nog zo, maar het systeem vertoont ernstige barsten. Het individuele bewustzijn is gegroeid, de mens staat op, met als gevolg dat deze slaafse onderdanigheid aan een tusseninstituut niet meer van deze tijd is. Wat wil dit zeggen? Het betekent dat het concept maanreligie ernstig wankelt, vooral in de Westerse wereld. In de Arabische wereld houdt dit mogelijks nog een tijd stand.

Ex-bisschop Gaillot zie jaren geleden reeds:

Een kerk die niet dient, dient tot niets.

Dit dienen in deze context betekent de mens helpen tot het vinden van God, de mens helpen contact te maken met God. Dit is zonreligie. De RKK als maanreligie kraakt in haar voegen.
De mens zoekt zichzelf, dit in contact met "Iets". Voor de doorsnee Westerse mens is dit nog behoorlijk vaag, maar hij of zij meent dat er "Iets" is. Liever dat dan slaafse onderdanigheid, zeker voor de jongere generaties.

De twee Katholieke Kerken

Misschien merk je op: wat hier geschetst wordt is toch niet de Katholieke Kerk? Hierop zou ik zeggen: ja en nee. De RKK – lees het Vaticaan - schrijft bijvoorbeeld een heel strenge wet voor in verband met voorbehoedmiddelen. De doorsnee katholiek kent wel deze voorschriften maar legt ze naast zich neer. Wat wil dit zeggen? Dit betekent nog min nog meer dat er in werkelijkheid twee Katholieke Kerken zijn die soms samenwerken en soms tegen elkaar ingaan.
Deze beide Katholieke Kerken noem ik "de Rooms-Katholieke Kerk van het Vaticaan" en "de Katholieke Kerk van de gelovigen", kwestie van de beiden een naam te geven.

"De Rooms-Katholieke Kerk van het Vaticaan" bestaat uit de paus, de Romeinse Curie *, de kardinalen en de aartsbisschoppen. "De Katholieke Kerk van de gelovigen" bestaat voornamelijk uit gelovigen, lekenhelpers en priesters.
De bisschoppen hangen een beetje tussen beiden in, maar de meesten onder hen kiezen voor "de Katholieke Kerk van de gelovigen". (6)

Nu is het zo dat "de Rooms-Katholieke Kerk van het Vaticaan" heel duidelijk een maanreligie is, dit terwijl "de Katholieke Kerk van de gelovigen" meer en meer evolueert naar een zonreligie.

Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat een maanreligie vandaag niet meer kan blijven bestaan. Dit heeft te maken met de mens die evolueert in bewustzijn.
Komt daar nog bij dat in de huidige tijd alles naar boven komt (7), hier ontsnapt ook het Vaticaan niet aan. Hierdoor kan de geloofwaardigheid sterk op de helling komen te staan, denk bijvoorbeeld aan pedofilie * waar de boodschap van het Vaticaan heel duidelijk is "luister naar onze woorden, maar kijk niet naar onze daden". Wat is een geloof of een religie zonder geloofwaardigheid?
"De Katholieke Kerk van de gelovigen" groeit duidelijk in een andere richting dan het verstarde Vaticaan. Het lijkt mij dat deze Kerk kan overleven.

Waken over de juiste leer

In het evangelie van Thomas lezen we:

Jezus heeft gezegd: 
Wee de Farizeeën! 
Zij lijken op een hond liggend in de voerbak der ossen: 
hij eet niet 
noch laat hij de ossen eten. (8) 

De hond waakt. Dit is in de materiële wereld, het domein waar de taal van het hoofd gesproken wordt. Jezus plaats de Farizeeën in deze wereld.
Het voedsel waar Jezus het hier over heeft is Levend voedsel. Dit hoort thuis in het domein van het oneindige, het domein waar gecommuniceerd wordt via het hart.

We kunnen alleen maar vaststellen dat de mensen van "de tusseninstantie" niet eten van dit voedsel. Dit is vrij letterlijk te nemen, dit fragment uit het evangelie van Thomas was verboden lectuur voor de gelovigen. Vandaag is ronduit verbieden niet meer aan de orde, maar het blijft apocrief.

Apocrief. Van Dale: door de kerk niet als gezaghebbend erkend.
Het evangelie van Thomas, samen met nog heel wat andere gnostische evangeliën * horen duidelijk bij een zonreligie. Heel wat uitspraken zijn via de taal van het hoofd totaal niet te begrijpen.
De RKK heeft beslist om voedsel voor het hart zoveel mogelijk te verbieden, met uitzondering van het evangelie van Johannes.

Stel dat de mensen van de tusseninstantie wel eten van het Levende voedsel? Dan nemen ze vanuit hun hart deel aan gans het Goddelijke gebeuren en laten ze de leiding over aan het Goddelijke. Zij zijn dan ook geen waakhond meer die de gelovigen niet laat eten van het Levende voedsel. Nu stellen ze zich in de plaats van het Goddelijke (9) , de paus als plaatsvervanger van Christus.

Aan de basis van dit alles ligt "de taal van het hoofd". Deze is heel nuttig voor een bestuur, denk aan de Romeinse slogan "verdeel en heers". Deze taal hoort bij het ego, niet bij het Goddelijke.

"Het hoofd" kan je - in deze context - ook zien als het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk. Dit is precies "de tusseninstantie", het Vaticaan.

Slechts wanneer men zijn eigen ego ("het hoofd") ondergeschikt maakt aan de Goddelijke Vonk in zichzelf (bereikbaar via "het hart"), pas dan ontstaat er een echt contact met het Goddelijke.

Een maanreligie gaat ervan uit dat een dergelijk contact onmogelijk is.

Dit vereist overgave, overgave aan het Goddelijke, wat ook overgave aan het Goddelijke diep in ons zelf betekent. Het komt er niet op aan ons over te geven aan een vreemd iets, iets wat buiten ons zelf staat, het gaat om overgave van het ego aan wie we ten diepste zijn.

Niet mijn wil,
maar uw wil geschiedde.

Mijn wil: de wil van mijn kleine ik, mijn ego.
Uw wil: de wil van het Goddelijke, onlosmakelijk verbonden met de Goddelijke Vonk in mij.

De tusseninstantie lijkt op een hond, een hond die zelf niet eet, maar die ook de gelovigen niet laat eten van het Levende voedsel. Of anders gezegd: de tusseninstantie - die zich wringt tussen het Goddelijke en de gelovige in - kan alleen bestaan bij spirituele onvolwassenheid. Eens deze mensen het levende voedsel geaccepteerd hebben verdwijnt de maanreligie en wordt zonreligie. Aan hen de keuze.

De hond blijft waken over "het ware geloof". De RKK heeft hiertoe een congregatie opgericht, de "Congregatie voor de Geloofsleer", de opvolger van de Heilige Inquisitie.

In de derde en vierde eeuw was er reeds grote strijd tussen de Katholieken enerzijds en de Gnostici anderzijds. Toen hebben de Katholieken een "verstandshuwelijk" aangegaan met de toenmalige wereldlijke macht, het Romeinse Rijk (10). Aldus ontstond de Rooms-Katholieke Kerk. Deze machtsgreep is tot in onze 21ste eeuw blijven voortduren, maar loopt nu ten einde. De mens laat zich niet meer domineren via macht, en ook niet via mensen die moraal prediken en vaak net het tegenovergestelde doen, denk aan pedofilie *. Een tusseninstantie is niet meer van deze tijd. Zelfs binnen het Vaticaan is er hieromtrent meer en meer onenigheid.

Zo was er eens een paus die na één maand paus zijn plots dood was (Johannes Paulus I *). "De lachende paus" - zoals hij ook wel genoemd werd - was niet meer. Vermoedelijk heeft dit te maken met het weigeren zich nog verder aan de macht vast te klampen.

Het is aan ieder van hen die tot deze instantie behoren om te kiezen.

Persoonlijk heb ik vrij sterk het vermoeden dat na de dood van dhr. Ratzinger (de huidige paus), het er heftig aan toe zal gaan binnen het Vaticaan. (11)

Macht - angst - oorlog

De kans dat er machtsmisbruik is bij een maanreligie is zeer groot. Dit is bij de RKK eeuwen lang zo geweest. Dit is bij de Islam vandaag het geval, denk aan de Taliban. Machtsmisbruik zit bijna ingebakken in het concept maanreligie, dat rond het ego gebouwd is.
De Griekse filosoof Aristoteles zag reeds het gevaar en schreef:

De lach doodt de angst
en zonder angst is er geen geloof.
Zonder angst voor de duivel 
is er geen nood meer aan God. (12) 

Dit geeft goed weer hoe angst gebruikt wordt om macht uit te oefenen en hoe dit bovendien als noodzakelijk kwaad beschouwd wordt.
Nauw verbonden met macht is oorlog. Hoeveel oorlogen zijn er niet gevoerd in naam van God of van een religieuze overtuiging? Ook hier komt dit bijna uitsluitend voor bij maanreligies.

Bij zonreligies is vrijheid heel belangrijk, hier komt uiteraard geen angst bij de pas. De kans dat er bij een zuivere zonreligie machtsmisbruik is, is ongeveer onbestaande. Ook oorlog wordt er zoveel als mogelijk vermeden.

Contact maken met het Goddelijke

In het Evangelie van Thomas * staat:

... Maar het Rijk, het is het binnenste en het is het buitenste van u. 
Wanneer gij uzelf zult kennen dan zult gij gekend zijn 
en zult gij weten dat gijzelf de zonen van de levende Vader zijt. 
Maar indien gij uzelf niet kent,
dan zijt gij in armoede en gijzelf zijt armoede.
Evangelie van Thomas, logion 3

In dit hoofdstuk wordt hier dieper op ingegaan.

Het Goddelijke in ons

Voor ons – althans voor ons denken - lijkt het alsof er enerzijds "een God buiten ons" is en anderzijds "een God binnen in ons", maar eigenlijk zijn dit twee manifestatievormen van hetzelfde, alles in Een.

Maar het Rijk, het is het binnenste en het is het buitenste van u. 


In een zonreligie staan we via de Goddelijke Vonk in onszelf in contact met God. Het Goddelijke in ons staat in contact met het Goddelijke buiten ons. Beiden zijn onzichtbaar maar zeer hecht met elkaar verbonden en overstijgen tijd en ruimte.

In de kwantummechanica bestaat er iets wat "non-lokale verbinding" genoemd wordt. Twee deeltjes kunnen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, hoe ver ze ook uit elkaar zijn. Naar ik vermoed zijn er onder andere dergelijke deeltjes op de aarde die verbonden zijn met Orion, Sirius of andere sterren of sterrenstelsels.
Bij deze verbinding komt er ook geen tijd bij te pas, tijd nul, waar we zouden verwachten dat er om de afstand te overbruggen dient rekening gehouden te worden met de lichtsnelheid. Dit is niet zo.
Deze non-lokale verbinding is een - wetenschappelijke gekende - onlosmakelijke verbinding die tijd en ruimte overstijgt.
Voor mezelf stel ik soms de verbinding tussen de Goddelijke Vonk in mij en "God buiten mij" zo voor. Uiteraard is dit slechts een voorstelling.

Vandaar dat gezegd wordt:

"God is dichter bij ons dan onze handen en onze voeten".  (13) 

Wil ik contact maken met het Goddelijke dan hoef ik de hemel niet op te bellen, wat inderdaad onmogelijk is. Ik maak contact met het diepste in mezelf, dit via meditatie, contemplatie, gebed of welke vorm dan ook. Dit is moeilijk, maar niet onmogelijk. Durven wij tot onze kern doordringen, of hebben wij schrik van ons eigen innerlijk? Vluchten we voor ons zelf of leren we het kennen?

Wanneer gij uzelf zult kennen dan zult gij gekend zijn 
en zult gij weten dat gijzelf de zonen van de levende Vader zijt. 
Maar indien gij uzelf niet kent,
dan zijt gij in armoede en gijzelf zijt armoede.


Soms lukt het om een zeker contact te maken, vaak ook niet. Etty Hillesum * - een grote mystica uit de 20ste eeuw - ervaart in haar een diepe put:

"En daarin zit God. Soms kan ik erbij. Maar vaker liggen er stenen en gruis voor die put, dan is God begraven. Dan moet hij weer opgegraven worden."


De Goddelijke Vonk in ons kan een bijna uitgedoofd waakvlammetje zijn, maar het kan ook een forse vlam zijn. Door te communiceren met en via deze Vonk groeit ze.

Dit is een beetje te vergelijken met onze spieren. Spieren die we niet gebruiken verslappen, spieren die we vaak gebruiken worden sterker.

Aldus groeien we spiritueel en gaan we onze beide naturen – het Goddelijke en het aardse in ons – dichter bij elkaar brengen.

De kloof tussen God en de mens

Buiten deze rechtstreekse weg is er – naar mijn mening toch - geen manier om contact te maken met het Goddelijke. God wordt in een maanreligie aanzien als "de totaal Andere", waarbij dat de kloof tussen God en de mens onoverbrugbaar is. Dit lijkt mij onwetendheid te zijn, onwetendheid niet zozeer over God, maar over wie we zelf zijn, geschapen naar Zijn beeld en gelijkenis.

Maar indien gij uzelf niet kent,
dan zijt gij in armoede en gijzelf zijt armoede.


De band tussen de Goddelijke Vonk in ons en "God buiten ons" is heel sterk, eigenlijk is er geen onderscheid tussen beide. Een maanreligie plaatst zich tussen God en de gelovige in, maar deze band staat de tusseninstantie hierbij in de weg. Hoe pakken ze dit aan? Via angst. We zagen reeds:

zonder angst is er geen geloof ...

De mens wordt angst ingestampt om het contact met zichzelf - met de diepste kern in zichzelf, de Goddelijke Vonk - te verbreken om aldus zijn heil te zoeken bij de tusseninstantie.
Angst inboezemen lukt vandaag niet meer, en zeker niet bij jongeren. Het gevolg is dat gans het concept maanreligie - waarbij angst een sleutelrol speelt - in elkaar zakt.

Dat er - bij een maanreligie - geen rechtstreekse band is tussen God en de gelovigen (14) wil niet zeggen dat de gelovigen helemaal niets over God weten. Er is voor de RKK de Bijbel en voor de Islam de Koran. De tusseninstantie heeft een officiële versie hoe deze teksten moeten, jawel moeten, geïnterpreteerd worden.

Wie hiervan afwijkt kan als ketter veroordeeld worden. Stilzwijgend wordt ervan uitgegaan dat diepe waarheden in tekst kunnen gegoten worden, en via deze tekst kunnen overgedragen worden. Voor mij is dit "het dode woord". Dit leidt uiteraard tot discussies en misverstanden. Hierbij heeft een maanreligie één of meerdere officiële instanties die de ware interpretatie kennen en ook mededelen, of opleggen aan de gelovigen. Bij de RKK zijn dit Encyclieken (van de paus) alsook de Congregatie van Geloofsleer (die in de 20ste eeuw de Heilige Inquisitie opvolgde, oorspronkelijk onder leiding van kardinaal Ratzinger).
De tusseninstantie gaat ervan uit dat zij de volle waarheid kennen, denk maar aan de onfeilbaarheid van de paus.

Maangodsdienst?

Is een maanreligie eigenlijk wel een religie? Religie komt hoogst waarschijnlijk van het Latijnse re-ligare *, wat opnieuw verbinden betekent. Wat verbindt een maanreligie opnieuw? Dat wordt zoeken, het tegendeel is wel waar, er worden grote inspanningen geleverd om zaken uiteen te halen.

  • De band tussen de mens en het diepste in zichzelf wordt - via angst - zoveel als mogelijk doorbroken.
  • Bij de RKK wordt de band tussen de mens en de natuur op een heel laag pitje gezet

    Dit heeft ertoe geleid dat de Westerse mens het als de normaalste zaak vindt dat de natuur uitgebaat wordt, en zelfs vernietigd wordt. Voor zover mij bekend is dit bij de Islam niet zo, of althans veel minder, het geval.

  • De band tussen de mens en de eigen cultuur wordt op de proef gesteld. Voor de RKK wordt een Latijnse cultuur opgedrongen, destijds aan West-Europa wat Germaans en Keltisch was, in de 19de en 20ste eeuw aan bijvoorbeeld hartje Afrika, dit via wat ik noem "de tandem kolonisatie - missionering". *
    Bij de Islam is het de Arabische cultuur die alleen zaligmakend is. Alsof God of Allah * een goede en voor de rest minderwaardige culturen wil.

Religie. Re-ligare?
Misschien zou het beter zijn om over maangodsdiensten te spreken, dan wel over maanreligie.

Voor zover mij bekend zijn alle maanreligies godsdiensten. (15)

Re-ligare, opnieuw verbinden. Toch zo belangrijk, zeker in de komende tijd. Dit opnieuw verbinden komt er. We verbinden ons opnieuw met ons diepste Zijn. Dit betekent het einde van de maanreligies.

... Maar het Rijk, het is het binnenste en het is het buitenste van u. 
Wanneer gij uzelf zult kennen dan zult gij gekend zijn 
en zult gij weten dat gijzelf de zonen van de levende Vader zijt. 
Maar indien gij uzelf niet kent,
dan zijt gij in armoede en gijzelf zijt armoede.



In maart 2017 heb ik de tekst eens herbekeken. Hier en daar is er in de voetnoten wat toegevoegd.

(1) Uit een lezing van Marcel Messing *.

(2) Het is noodzakelijk om een vrij sterke individualiteit op te bouwen. Zie o.a. "De fiere, schitterende leeuw" *.

(3) Het begrip schaduw (in de psyche) komt van C. G. Jung * (en wordt ondertussen vrij algemeen gebruikt).

(4) Bemerking achteraf: uiteraard neem ik de RKK als voorbeeld, het is de enige maanreligie die ik wat beter ken.

(5) Als ik me niet vergis komt dit uit de geloofsbelijdenis, onderdeel van de Eucharistie. Maar ook bij de doopbeloften en het vormsel komen dergelijke verplichte uitspraken voor.

(6) Met de komst van aartsbisschop Leonard is in België de kloof tussen "de beide Katholieke Kerken" vrij fors toegenomen, waarbij kerkelijke media - zoals "Kerk en Leven" en "Tertio" - zich duidelijk distantiëren van aartsbisschop Leonard.

(7) Zie o.a. "Daar waar het begin is, daar zal het einde zijn : Nieuwjaarsbrief 2005" *

(8) Uit het evangelie van Thomas *, logion 102. Vertaling door Erik van Ruysbeek *. Sommige vertalingen spreken over koeien i.p.v. ossen.

(9) Mogelijks schrijf ik hier later iets over.
Toegevoegd, maart 2017: zie ook anti (Grieks).

(10) Mogelijks publiceer ik hier later iets over.
Toegevoegd, maart 2017: hierover gaat Het vrouwelijke en het mannelijke in de religie

(11) Toegevoegd, maart 2017. Ondertussen hebben we een nieuwe paus. Zie o.a. Een nieuwe paus: Bergoglio, paus Franciscus. Paus Franciscus probeert schoon schip te maken, ook met de Romeinse Curie.

(12) Uit "Poëtica 2" van Aristoteles. Geciteerd in de film "The name of the rose", naar het boek van Umberto Eco.

(13) Waar dit citaat precies vandaan komt weet ik niet.

(14) Bij een maanreligie zijn er gelovigen, dit in de klassieke betekenis: geloven wat voorgeschoteld wordt. Bij een zonreligie gaat het veel meer over eigen inzicht, vandaar dat daar vaak gesproken wordt over "de weg", "het pad", en dergelijke.

(15) Uiteraard zijn niet alle religies godsdiensten. Het Boeddhisme bijvoorbeeld kent geen God, en is dan ook geen godsdienst.


inhoudstabel

Zon- en maanreligies
         De zon en de maan
         De dubbelstructuur van de mens
                 De wederkomst van de Christus
                 Dubbelstructuur
         Maanreligies
                 De Rooms-Katholieke Kerk
                         De twee Katholieke Kerken
                 Waken over de juiste leer
                 Macht - angst - oorlog
         Contact maken met het Goddelijke
                 Het Goddelijke in ons
                 De kloof tussen God en de mens
         Maangodsdienst?


top



Printvriendelijk